5. Genus – Cinsiyet

Almancada dilbilgisel cinsiyetin tanımlanması farklı biçimlerde şekillenmektedir. Dilbilgisel cinsiyeti tanımlamak doğal cinsiyeti tanımlamak kadar kolay değildir.

*Eğer insanlar ve hayvanlar hakkında konuşursanız doğal cinsiyet geçerlidir.

*Erkekler için Maskulin olan „Belirli Artikel“ der’dir (m veya r harfleri kullanılarak gösterilir).

*Dişiler için Feminin olan Belirli Artikel die’dir (f veya e harfleri kullanılarak gösterilir).

*Cinsiyeti belirtilmeyen çocuklar ve yavrular için ise Neutral olan Belirli Artikel das’dır (n veya s harfleri kullanılarak gösterilir).

*Eşyalarda ve soyut kavramlarda Artikel daima „das“ (Neutral) değildir. Bazıları Maskulin, bazıları Feminin ve bazıları da Neutral olur.

(a) Artikeller nasıl tespit edilir?     

1-Kişiler cinsiyete göre Artikel alır: der Vater, Sohn, Bruder, Neffe, Onkel,

                                                            die Mutter, Tochter, Schwester, Nichte, Tante.      İstisnalar: das Weib, Wache.

-chen, lein, -el, -le ile biten küçültmeler: das Mädchen, Fräulein, Mädel, Kasperle

 

2-Hayvanlar cinsiyete göre Artikel alır: der Stier, Löwe, Hahn/ die Kuh, Löwin, Henne

Genç Hayvanlar genellikle Neutra: das Fohlen, Füllen, Kalb, Lamm, Ferkel, Küken.

Bir tür‘ü kapsıyorsa o zaman doğal cinsiyet artikeli geçerli değildir:  das Pferd, der Igel, die Biene

 

3- Soyut Kavramlar:

 

Maskulin (DER):

a- Mevsimler, aylar, günler: der Frühling,Winter, Januar, Freitag.  istisna: die Woche, das Jahr.

b- Yönler, rüzgarlar, yağışlar: der Taifun, Passat, Schnee, Regen, Nebel. istisna: die Bora

c- Toprak ve kaya cinsleri: der Granit, Basalt, Kalk, Sand, Lehm, Ton, Kies

d- Para Türleri:  der Heller, Taler, Dollar, Schilling, Pfennig,  Franken, Rubel, Gulden. istisna: die Mark, Krone, Drahme, das Pfund.

e-Sonu -ee ile biten beş kelime: der Kaffee, Klee, Schnee, See, Tee

f-Fiilden yapılan İsimlerde: der Wurf, Kauf, Riss, Reiz, Gang

g- -er, -el, -ling, -s   ile biten kelimeler: der Kocher, Wecker, Schlüssel, Feigling, Schlips

h- Çoğunluk olarak -en ile biten kelimeler: der Boden, Wagen, Segen, Samen

 i- -and, -ant, -är, -ent, -eur, -ier -ist, -or, -us, -mus   ile biten yabancı ek'li kelimeler:  der Konfirmand, Spekulant, Komissar, Volontär, Spediteur, Offizier, Germanist, Lektor

j-Dağ isimleri: der Brocken, Grosse Eber, Elm, Montblanc, Vesuv, Ağrı, Erciyes.


Feminina (DIE)
:

a-Ağaç ve çiçek türleri: die Ulme, Rüster, Eiche, Tanne, Linde, Buche, Lärche, Kiefer   istisna: der Ahorn, Baobab, das Veilchen

b-Sayıların isimleştirilmesi: die Vier, Zehn, Hundert.

c-Yazı ve baskı türleri: die Antiqua, Borgis, Text.

d-Gemi ve uçak isimleri: die Europa, Yavuz, Marmara ....

e- -age, -enz, -esse, -euse, -ie, -ik, -ion, -itis, -tät, -ur    ile biten yabancı ek'li kelimeler:  die Refortage, Lizens, Delikatesse, Melodie, Politik, Nation, Gastiritis, Universität, Natur

f-ei, -ie, -e ile biten ülke isimleri: die Türkei, Tscheslowakei, Lombardei, Mongolei, Normandie

g-Bazı ülke isimleri çoğul kullanılır: die Niederlande, USA

 

Neutra (DAS):                                                                                            

a-Metaller, kimyasal elementler ve ilaçlar: das Gold, Silber, Platin, Blei, Nickel, Eisen, Erz, Uran, Kupfer, Zink, Zinn, Helium, Kobalt, Aspirin.     istisna: der Schwefel

b-chen, lein, -el, -le ile biten küçültme şekillerinde:    das Höschen, Brünnlein, Gärtle.

c-ett, -ment, -um ile biten yabancı ek'li kelimeler:  das Ballett, Bilett, Parlament

d-İsimleştirilen fiiller: das Schöne, Angenehm, Gedachte, Gewünschte, Lesen, Schreiben, Seine, Ja und Nein,  Drum und Dran, Auf und Nieder, Wenn und Aber, Weh und Ach.

e-Ge- ön takılı kapsayıcı isimler: das Gebirge, Getier, Gewürm, Gewässer, Gestirn, Gelaufe

f-Coğrafi isimler:  das schöne Thüringen, tropische Afrika, Elsass, Ries, Wallis.

            -Şehir ve yer isimleri: das ewige Rom, schöne Salzburg, berühmte Heidelberg.


 
ANA SAYFA SONRAKİ